Cesare Mirabelli: "De zaak Almasri is een politieke keuze. De magistraten? Wees voorzichtiger met strafrechtelijke procedures."

Over hetzelfde onderwerp:

"Het oordeel van het Tribunaal van Ministers betreft de juridische aspecten. Maar de kern van de zaak is politiek", vertelde Cesare Mirabelli aan Il Foglio. De jurist, voormalig vicevoorzitter van de CSM en emeritus-voorzitter van het Constitutionele Hof, weegt de zaak-Almasri, terwijl Palazzo Chigi zich beroept op te vergaande rechtssystemen en de oppositie in de aanval gaat. Mirabelli voorziet geen "botsing", maar is "zeer voorzichtig" in haar commentaar op de uitspraak van gisteren. De zaak van Giorgia Meloni is in de ijskast gezet, terwijl verzoeken om toestemming om door te gaan in behandeling zijn voor ministers Carlo Nordio en Matteo Piantedosi, en voor de ondersecretaris verantwoordelijk voor inlichtingen, Alfredo Mantovano.

"De premier bevestigt in wezen haar kennis van en deelname aan de beslissing over Almasri. Er is sprake van regeringssolidariteit; de genomen maatregelen zijn maatregelen van de regering als geheel. Maar er is een verschil tussen politieke verantwoordelijkheid en de mogelijkheid van juridische verantwoordelijkheid." De jurist legt uit dat dit leidt tot ongelijke behandeling tussen leden van de uitvoerende macht. En wat Meloni betreft, "is er een gebrek aan bewijs om haar mogelijke medeverantwoordelijkheid aan te tonen, wat de basis zou kunnen vormen voor een proces tegen haar." Hoe dan ook, benadrukt Mirabelli, hebben we te maken met vermeende misdrijven die zijn gepleegd in de uitoefening van overheidsfuncties. "Er was enige verwarring over de maatregelen die door leden van de regering zijn genomen. De minister van Justitie sprak van een gebrek aan documentatie in de procedure bij het ICC. Het was niet mogelijk om groen licht te geven, en daarom was volgens Nordio de vrijlating van Almasri op de een of andere manier op zijn plaats", aldus de emeritus-president. "Maar mijn indruk is dat de regering, los van de juridische en formele kwesties, een politieke keuze heeft gemaakt, die mogelijk gerechtvaardigd is, een keuze die voor- of tegengesteld kan zijn. In die zin dat het land er op dat moment belang bij had een crisis met Libië te voorkomen, met het risico dat de migrantenstromen weer zouden op gang komen."

Betekent dit dat het Openbaar Ministerie de politieke keuzes van de regering wil beoordelen? "Het oordeel heeft betrekking op de juridische aspecten, de gevolgde procedure en het eventuele nalaten van bepaalde leden van de regering. Maar de essentie is politiek." En dit is ook de reden – redeneert Mirabelli – waarom de werkzaamheden van het Tribunaal van Ministers "door een parlementair filter zullen gaan; gekozen functionarissen zullen procedures tegen leden van de regering moeten autoriseren. Het is gemakkelijk te voorspellen hoe dit zal aflopen: er zal geen autorisatie zijn. Daarom lijkt het mij dat dit een situatie is waarin het politieke aspect hoe dan ook de overhand zal krijgen."

De meerderheid blijft echter praten over een overvolle officier van justitie, het Italiaanse rechtssysteem en, sinds vorige week, zelfs het Europese rechtssysteem, na de uitspraak van het Europees Hof van Justitie over veilige landen. "Ik zou niet zoveel problemen op één hoop gooien", zegt Mirabelli, die de retoriek van conflict verwerpt. "Allereerst wil ik in gedachten houden dat de rechterlijke macht een diffuse macht is; elke magistraat heeft volledige rechterlijke macht wanneer hij met een bepaalde kwestie wordt geconfronteerd. Het is niet de rechterlijke gemeenschap of de rechterlijke macht die zich uitspreekt, maar de individuele magistraat in de uitoefening van zijn of haar functies", benadrukt de jurist, die ook verwijst naar "een hele reeks interne rechtsmiddelen die het rechtssysteem biedt."

De emeritus-president van het Constitutionele Hof noemt vervolgens het voorbeeld van de recente vrijspraak van Matteo Salvini in de Open Arms-zaak. "Dat proces had ook een politieke ondertoon, in die zin dat de inhoud van de handelingen van de minister politieke keuzes inhield, of men het er nu mee eens is of niet. Er was een vrijspraak, wat moeten we daarvan denken? Dat de rechters de regering vormen en de magistraten de oppositie?", vraagt de jurist retorisch. "Wat nodig is, is grotere voorzichtigheid van degenen die verantwoordelijk zijn voor strafzaken. Dit komt ook doordat de invloed van de rechterlijke macht op de politiek ook een weerspiegeling is van de manier waarop de politiek zich gedraagt. Een stukje informatie leidt meteen tot controverse, wat leidt tot oproepen tot aftreden. En dit is een houding die zowel de meerderheid als de oppositie beïnvloedt, afhankelijk van wie er regeert." Zonder te vergeten, concludeert Mirabelli, "de partijen die de rechterlijke macht verder op de voorgrond plaatsen door officieren van justitie te rekruteren voor verkiezingen, zodra ze bekendheid hebben verworven. De politiek daarentegen zou ondoordringbaar moeten zijn."

Meer over deze onderwerpen: